Spady – warto je poznać

Spady – podstawowy element każdego projektu, bez nich nie ma możliwości wykonać prawidłowo wykończyć druku. Katalogi, plakat, wizytówka czy ulotka – wszystkie one muszą mieć spady.

1. Obszar bezpieczny, w którym powinny znajdować się wszystkie ważne elementy i teksty.
2. Margines bezpieczeństwa, elementy które znajdują się w tym polu mogą zostać obcięte.
3. Spad, część która zostanie obcięta w trakcie obróbki introligatorskiej. Na spadzie powinny znaleźć się wszystkie elementy, które mają dochodzić do krawędzi gotowej ulotki (tło, grafika).
4. Teksty, logotypy oraz inne istotne części projektu aby nie zostały obcięte nie mogą wykraczać poza obszar pola bezpiecznego.
5. Podlewki i inne elementy dochodzące do krawędzi ulotki, muszą znaleźć się na spadzie.
6. Znaczniki cięcia (nie są konieczne w projekcje przesyłanym do druku).

Wielokrotnie na informację o braku spadów otrzymuję taką odpowiedź: „… nie potrzebujemy spadów – proszę drukować bez spadów…”. Każdego, kto szykuję taką odpowiedź, muszę rozczarować – nie da się. Bez spadów ani rusz.

Największy problem ze spadami nie polega na ich stosowaniu, bo to bardzo proste, ale na wytłumaczeniu czym one są. Nie poznałem do tej pory uniwersalnej recepty na tłumaczenie czym te spady. Zdarza się, że tłumacze to kilka razy, na różne sposoby jednej osobie, a efekty nie zawsze są takie jakich oczekujemy.

1. Linia cięcia –  linie po których zostają obcięte spady. W ten sposób uzyskuje się gotowe materiały w formacie netto (docelowym).

Czym więc są te spady?

Spad drukarski to zadrukowany obszar arkusza, który zostaje odcięty w trakcie procesów wykończenia wydrukowanych materiałów w introligatorni. Należy koniecznie dodać, że nie jest to przypadkowy obszar, ale naturalne przedłużenie istniejącego projektu. Wszystkie zdjęcia, kolorowe tła, które mają dochodzić do granicy gotowego druku, muszą mieć swoją kontynuację właśnie na spadzie.

1. Ulotka po obcięciu spadów (format netto, czyli docelowy).
2. Spady po obcięciu.

Przyczyn stosowania spadów jest kilka. Jednym z nich jest pewna niedokładność urządzeń introligatorskich, takich jak gilotyny i krajarki – mają one pewną bezwładność i trzeba się liczyć z tym, że nigdy nie będą docinały idealnie, w wymyślonym przez grafika miejscu. Kolejnym powodem związanym z cięciem jest to, że materiały są cięte z tak zwanego stosu, czyli kilkuset czy nawet kilku tysięcy arkuszy ułożonych na sobie. Tak duża ilość arkuszy powoduje powstanie mikro przesunięć, więc jeśli uda się idealnie dociąć pierwszy arkusz, to co innego zostanie wycięte na innych arkuszach.

1. Projekt bez prawidłowo przygotowanych spadów (biała ramka zamiast spadów).
2. Brak (prawidłowych) spadów powoduje przycięcie właściwego, docelowego projektu.
3. Brak (prawidłowych) spadów powoduje pozostawienie białych pasków na brzegach gotowych ulotek.

Błędy z punktów 2 i 3 będą występowały równocześnie i losowo we wszystkich materiałach z jednego pakietu, jeśli w projekcie nie będzie przygotowanych prawidłowo spadów.

Rozwiązaniem tego problemu są właśnie spady.

Przy okazji spadów warto również wspomnieć o marginesach bezpieczeństwa, które też mają bezpośredni związek z docinaniem gotowych wydruków. Wyżej opisana bezwładność noża i przesunięcia przy cięciu, działają po obu stronach linii cięcia. Dlatego teksty, bo to głównie ich dotyczy ten problem, które bezpośrednio dochodzą do tej linii, mogą zostać przycięte. Dlatego zaleca się stosowanie przynajmniej 3 mm przestrzeni między tekstami i innymi istotnymi elementami, a linią cięcia.

1. Pole bezpieczne, w którym powinny znajdować się ważne elementy i teksty.
2. Margines bezpieczeństwa, elementy umieszczone w tym polu mogą zostać obcięte.
3. Spad, to pole które będzie obcięte w trakcie obróbki introligatorskiej. Powinny znaleźć się na nim wszystkie elementy, które mają dochodzić do krawędzi gotowej ulotki.
4. Logotyp dochodzi do linii cięcia, a nie powinien wykraczać poza pole bezpieczne.
5. Teksty i ważne elementy wykraczają poza pole bezpieczne.

6. Ważne elementy (logotyp, część tekstu), znajdujące się poza polem bezpiecznym, zostały w trakcie obróbki introligatorskiej przycięte lub obcięte.
7. Ulotka po obcięciu spadów ma właściwy wymiar docelowy, ale umieszczenie ważnych elementów poza obszarem bezpiecznym, spowodowało ich całkowite lub częściowe obcięcie.

Z punktu widzenia przygotowania materiałów do druku, spady i margines bezpieczeństwa, to podstawowe elementy, a zarazem jedene z najczęściej, jak nie najczęściej pomijane elementy w plikach dostarczanych do drukarni. Ustawione na początku pracy nie stanową w zasadzie żadnego problemu na etapie projektowania. Jednak ich brak w większości przypadków uniemożliwia poprawny druk i jest przyczyną odrzucenia plików na etapie weryfikacji.