Kilka zdań o rozdzielczości

Przygotowując materiały do druku zazwyczaj zależy projektantowi, aby ich jakość była wysoka. Elementem, który na tą jakość wpływa najbardziej, a jest zależny od projektu, to rozdzielczość i kompresja. Kompresją zajmiemy się w późniejszym terminie, a skupimy się teraz na rozdzielczości.

O rozdzielczości możemy mówić, kiedy mamy do czynienia z grafiką rastrową (bitmapy, zdjęcia). Najprościej mówiąc rozdzielczość, to ilość punktów (pikseli) znajdujących się na danej powierzchni. W grafice do określania rozdzielczości przyjęło się stosowanie jednostki dpi (dots per inch – punkt na cal).

Odpowiednią i optymalną rozdzielczością, jaką przyjmuje się dla standardowego druku offsetowego i cyfrowego jest 300 dpi. Taka rozdzielczość dostarcza do oka obraz w którym nie widać pikseli, przez co obraz jest ostry, a teksty dobrze czytelne.

Przesyłanie do druku materiałów w wyższej rozdzielczości nie jest konieczne, ponieważ ludzkie oko nie wychwyci różnicy, a sama technika druku nie jest przystosowana do produkcji w wyższych rozdzielczościach (zazwyczaj nie jest to więcej niż 450 dpi).

Ta sama grafika w tym samym rozmiarze, ale różnych rozdzielczościach.
72 dpi to rozdzielczość stosowana do wyświetlania na monitorach komputerowych.
150 dpi średnia rozdzielczość, a zarazem minimalna rozdzielczość nadająca się do druku,
co zależne jest w dużej mierze od samego projektu.
300 dpi, to optymalna rozdzielczość w jakiej należy przygotowywać pliki do druku.
Dzięki niej żadne piksele nie będą widoczne gołym okiem.

O ile przesyłanie projektów w wyższej niż zalecana rozdzielczość, jest dość rzadkie i nie konieczne, to pliki w niższej rozdzielczości przesyłane są zbyt często. Pliki o zaniżonej do ok 200 dpi, w zależności od charakteru samego projektu można jeszcze drukować bez szczególnych uszczerbków na jakości. Niestety pliki poniżej 200 dpi, zazwyczaj nie wystarczają do wykonania druków w dobrej jakości.

Często zdarza się, że otrzymujemy pliki w rozdzielczości 72 lub 96 dpi, które to są rozdzielczościami używanymi w monitorach. Jednak to co dobrze wygląda na monitorze, nie koniecznie nadaje się do druku. Efektem tak niskiej rozdzielczości są mocno widoczne piksele, obrazy tracą na ostrości, a napisów często nie da się odczytać.

Klienci często próbują ratować takie pliki, często brnąć w ślepą uliczkę, bo podnoszenie rozdzielczości bitmap rzadko przynosi dobre efekty.

Dwa najczęstsze przypadki błędnego podnoszenia rozdzielczości, to mnożenie pikseli oraz zmiana wymiarów obrazka.

Grafika w rozdzielczości 100 dpi. Występują wyraźnie widoczne piksele.

Obrazek z rozdzielczości 100 dpi został podniesiony do rozdzielczości 300 dpi przez pomnożenie pikseli.
Ten zabieg tylko pozornie poprawił jakość – zamiast wyostrzenia obrazu otrzymujemy jego rozmycie.
Jest to szczególnie nie korzystne przy tekstach.

Obraz w 300 dpi. Pierwszy obraz w 100 dpi został zamieniony oryginalnym zdjęciem w wysokiej rozdzielczości. Stosowanie obrazów dobrej jakości pozwala na reprodukcję dużej ilości szczegółów.

Pierwszy przypadek to tak potocznie zwane pompowanie pikseli. Jeśli obrazek ma niską rozdzielczość, my zwiększymy jego rozdzielczość tylko poprzez powiększenie rozdzielczości, to jeden piksel zostanie zastąpiony kilkoma pikselami o takim samym kolorze lub uśrednionym kolorem z dwóch sąsiadujących pikseli, co jest zależne od stopnia powiększenia i przyjętej metody powiększania.

Zdjęcie o wymiarze 90×50 mm w rozdzielczości 72 dpi.
Grafika jest przygotowana w odpowiednim rozmiarze, ale zbyt niskiej rozdzielczości.

Rozdzielczość zdjęcia z 72 dpi (w tle), została podniesiona do 300 dpi (pierwszy plan).
Podniesienie rozdzielczości spowodowało obniżenie rozmiaru z 90×50 mm do 21,6×12 mm.
Jest to spowodowane tym, że nie zmieniła się rzeczywista rozdzielczość pikseli, czyli szczegółów. 

Grafika o wymiarach 90×50 mm w rozdzielczości 300 dpi. Dzięki zastąpieniu grafiki w 72 dpi zdjęciem w rozdzielczości 300 dpi, wielokrotnie zwiększyła się ilość detali, które zostaną wydrukowane.

Drugi przykład to zwiększenie rozdzielczości obrazu z jednoczesnym zmniejszeniem jego rozmiarów. Dla przykładu przedstawimy to na wizytówce. Wizytówka o wymiarach 90×50 mm w rozdzielczości 72 dpi ma 255×142 piksele. Jeżeli w takim pliku podniesiemy rozdzielczość do 300 dpi nie zmieniając ilości pikseli to otrzymamy plik o wymiarach 21,6×12 mm. Aby wydrukować taką wizytówkę w drukarni musimy wrócić do rozmiaru 90×50 mm, a zatem ponownie obniżyć rozdzielczość do 72 dpi. Prawidłowo przygotowana wizytówka 90×50 mm w rozdzielczości 300 dpi ma 1063×591 piksele.

Te opisane powyżej przykłady są najczęstszymi problemami związanymi z rozdzielczością, bardziej szczegółowe i skomplikowane, ale nimi zajmiemy się kolejnych artykułach.